| زمانی که فرد موقعیتهای خاص صحبت کردن را به عنوان موقعیت هایی سخت یا تهدیدآمیز ارزیابی می کند و امکانات را برای تسلط و غلبه موفقیت آمیز بر آنها کافی نمی داند، ترس از صحبت کردن بروز می یابد . |
بسیاری از نوجوانان و بزرگسالان به علت اختلال در گویایی نمی توانند نشان دهند که در درونشان چه می گذرد.آنها برای معرفی خویش از لحاظ زبانی شدیداً دچار مشکل می شوند.وجود هیجان، ترس از رفتن روی صحنه ، اضطراب انتظار در خصوص حاضر شدن در صحنه و ملاعام حالتهایی کاملاً طبیعی هستند، زیرا بدن را برای حداکثرکارایی دلخواه فرد آماده می سازند. اما زمانی که فرد موقعیتهای خاص صحبت کردن را به عنوان موقعیت هایی سخت یا تهدیدآمیز ارزیابی می کند و امکانات را برای تسلط و غلبه موفقیت آمیز بر آنها کافی نمی داند، ترس از صحبت کردن بروز می یابد .اگرچه ایستاده و مجبور است تا سخنرانی را ارائه دهد اما قلبش سریعتر می زند،صورتش سرخ می شود، تمام بدنش شروع به عرق کردن می کند، تنگی نفس باعث نگرانیش می شود ،نگاه فرد به زمین یا به سوی شنوندگان و حضار معطوف می گردد،فرد خیلی کند صحبت می گوید و.....
توصیه های زیر می تواند به نوجوانان کمک کند در محافل بزرگتر راحتتر سخن بگویند:
- نوجوان همانطور که هست باید رفتار کند و به روش دیگری سعی نکند خودش را نشان دهد.
- نوجوان باید قبل از سخنرانی دستپاچگی خود را کاهش دهد .به این صورت که قبل ازشروع رسمی سخنرانی، نزد حضار برود و پرسشی بپرسد و یا اطلاعاتی بدهد.مثلاً" می خواهم به اطلاع شما برسانم که سوالات خود را انتهای سخنرانی مطرح نمایی".
- به نوجوان بگویید ترس و ناامنی او در حین سخنرانی کاملاً طبیعی است؛ ترس از اینکه نکند برنامه را خوب اجرا نکند.زیرا در یک سخنرانی بر عکس آنچه در یک گروه بحث و گفتگو می گذرد بازخورد سریعی از طرف شنوندگان ایجاد نخواهد شد.از اینرو نوجوان باید سعی کند تا با طرح پرسش هایی از شنوندگان از آنها بازخورد بگیرد.ارتباط گرفتن با شنوندگان هنگام سخنرانی باعث می شود نوجوان اصلاً احساس تنهایی نکند.
- توجه نوجوان هنگام سخنرانی بیشتر باید بر روی متن سخنرانی و شنوندگان باشد و خیلی بر خودش معطوف نباشد.
- فرد باید سخنرانیش را در خانه تمرین کند؛می تواند آن را ضب کند و سپس نقاط ضعف و قوت خود را پیدا کند.
- بهتر است که متن سخنرانی به صورت یادداشت آماده شود.و در یادداشت فقط نکات مهم و کلی آورده شود زیرا بیان کلمه به کلمه اضطراب را در نوجوان بیشتر می کند.
- اگر نوجوان خطوط کلی و نکات مهم سخنرانی خویش را روی تخته و به شکل بصری معرفی کند از مزیتهای کنفرانسش خواهد بود. زیرا با این روش ، توجه شنوندگان را نه تنها به خود بلکه به نمونه ها و الگوهای بحثش هم معطوف خواهد کرد.
- اگر نوجوان هنگام سخنرانی گیر کرد یا دچار ترس و وحشت شد این مشکل را با روشی معین ، با ظرافت و به طرزی ماهرانه می تواند حل کند. او باید مطالب گفته شده را به نحوی تکرار کند؛ مثلاً از شنوندگان بپرسد : " آیا تا به حال همه چیز مفهوم بوده است ؟" ، " آیا نیازی به یک استراحت کوتاه است؟" ، یا چیزی را برای تکمیل کار خودش نشان دهد مثل عکس ، اسلاید و...
- نوجوان باید واضح ، بلند و شمرده سخن بگوید .نه به طور سریع و با صدای یکنواخت.صحبت کردن تند و با صدای آهسته ، عدم اطمینان و دستپاچگی نوجوان را نشان می دهد .
- در صورتی که نوجوان برای خودش وضعیتی بحرانیرا احتمال دهد، باید مختصری حرکت کند؛البته این کار هم باید بسیار محدود باشد تا فرد عصبی و ناآرام به نظر نیاید.
- نوجوان باید کلمه ها وجمله های خودش را با ایجاد لحن خاصی همراه کند . حرکت دست هم می تواند حرکات او را از حالت خشکی وتصنعی درآورد، البته بهتر است در انجام حرکت دست هم زیاده روی نشود تا ناآرامی اش به دیگران منتقل نشود.
- نوجوان باید جتی الامکان در جاهای کوچکتر بیشتر مواقع برای سخنرانی داوطلب شود و سخن بگوید؛ نه اینکه منتظر بماند تا از او خواسته شود. با این روش ،اوست که قوانین و روند جریان صحبت را تعیین می کند.
- باید به نوجوان آموزش دهیم دربحث های گروهی آنچه را که در فکرش است بسیار راحت به زبان آورد و هرچه را که به زبانش می آید، بگوید زیرا افراد دیگر هم عاقل تر از او نیستند .
- در هنگام اظهارنظر به جای کلی بافی، حرفهای تکراری و اظهارنظرهای معمولی، باید تا حدامکان از بیان کلمه " من" استفاده شود . مثلاً"من تصورمیکنم...." ؛ " به نظرم ....."؛" من مایلم...." و همراه استفاده از این اصطلاحات ، حالتها و احساسات درونی خودش را هم به زبان بیاورد.
نویسنده: مژگان شوشتری
https://goo.gl/Grrbbj